تغییرات میدان در عصر اولیه (قاجار)
تغییرات میدان امام خمینی طهران (میدان سپه) (میدان توپخانه) در ادوار گوناگون تاریخی
با دقت به نقشه های کهن طهران با تیتر های مسجد النبی کوهسنگی مشهد دار الخلافه طهران و دارالخلافه ناصری تا امروز، موضع خیابان های منتهی به میدان توپخانه تغییر تحول مهمی نکرده میباشد.
صورت میدان امام خمینی مستطیل صورت به نسبت ۱ به ۲، ارتفاع آن حدود دویست متر و پهنا آن یکصد و ده متـر بـود.
درین عصر، بعداز ثبت صورت مهم میدان، تغییرات جزئی و موضعی در صورت و کالبـد و سعی ابنيـه ی گرداگرد میـدان صورت می دهـد، لیکن کلیت فضایی میدان تغییری نمی نماید و شکسته نمیشود و در فاصـله هنگامی سـال هـای ۱۲۶۰-۱۳۰۰ به درازا کشید.
تغییرات ساختار کالبدی میدان امام آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد خمینی طهران، از اواخر زمان قاجـار و بعداز روی عمل وارد شدن حکومت رضا فرمانروا استارت شد.
بسط میدانهای شهری از سنت به مدرنیسم با دقت ویژه بر میدان توپخانه شکل گرفت که با ورود مدرنیسم، در طی قاجار، ارکان سـنتی میـدان دستخوش تغییر تحول شد و با ساختن میدان توپخانه و موادتشکیل دهنده تازه، نخستی میـدان مـدرن طهران ساخته شـد.
تغییرات میدان سپه در عصر دوم (پهلوی نخستین)
این عصر مصادف میباشد با تغییر تحول حکومت قاجار و روی شغل وارد شدن حکومت رضاخان و تغییر تحول الگوی قبل و پیدایش رابطه ها نو و آغاز مدرنیزاسیون و در سود، وقـوع تغییر تحول و تحولات دور از شوخی در صورت شهر طهران، که در غایت به شکسته شدن پوسته قبل میدان سبب شد.
صورت نو میدان در مسافت سالهای ۱۳۰۰ تا ۱۳۲۰ کامل شدن و ثبت شد و این موقعیت کم و زیاد تا حدود ۱۳۴۰ باقی ماند.
بعـد از روی عمل داخل شدن حکومت پهلوی، پهلوی اولیه با تاسی از تمـدن غـرب، هم اینگونه برای ثابت اقتدار و شکوه حکومت نو و اکران برتری آن نسبت به قاجار، امر تخریب بخش اعظمی از بناهای گران بها را که نشأت گرفته از فرهنگ و تمدن نسبتاً سنتی بود، صادر کرد. از آن گزاره می اقتدار دروازه های با شکوه مدخل خیابانها و خزانه شاهی و نیز بدنه های شمالی و جنوبی را اسم موفقیت.
طی این زمان ماهیت میدان توپخانه طهران به کلی دگرگون شد. ساختمان شهرداری، در بدنه ی شمالی میدان تخریب شد و ساختمانهای گوناگون ریز و درشت تجاری پشت شهرداری در معرض دیـد قـرار گرفت.
در بدنه ی جنوبی میدان، ساختمان رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد بی سیم تخریب و مکان آن ساختمان ۱۴ طبقه مرتبط با وزارت پست و تلگراف و تلفن ساخته شـد.
ساختمان شهربانی، در بدنـه غربی، تبدیل به اداره موعظه و رانندگی شد و در ضـلع شـمال غربی، یکی‌از عمارتهای قبل به وسیله علی اصـغر صـنعتی، بـه مـوزه تبدیل گشت و در کنار آن ساختمان خزانه سپه تا اولِ ضلع میدان بسط یافت.در حالی که در قبلی، در ایـن ضلع داروخانه سپه ساکن بود.
بدنه شرقی تغییری نیافت و خزانه شـاهی به خزانه بازرگانی تغییر و تحول اسم بخشید.
با تخریب ساختمان شهرداری، گوشه های میدان حجم یافت و خیابان اکباتان در ضلع شمال شرقی به ورودی های میدان امام خمینی طهران اضافه شد. ایستگاه شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهداتوبوس نیز در بدنه شمالی میدان قرار داشت.
[ يکشنبه 2 ارديبهشت 1403 ] 12:57 ] [ محمد صادقی ]
[ ]